Herkennen van jouw vroege stresssignalen
Waar merk jij de stress het eerst?
Je lichaam alarmeert bij stressgevaar vaak al in een vroeg stadium met subtiele signalen, die je kunt gebruiken als een stressbarometer:
- Heb jij specifieke lichamelijke graadmeters die je heel snel feedback geven?
- Wanneer en hoe dienen deze graadmeters zich aan?
- Welke betekenis hebben ze voor jou? Laat de betekenis tot je doordringen.
- Hoe maak je gebruik van je lichamelijke graadmeters? Volg je de betekenis?
- Wat is het effect op jou als je dat wel doet en als je dat niet doet?
Op je werk en misschien ook thuis, maak je dagelijks veel mee. Je hebt te maken met zieke mensen, bange mensen, onrustige mensen en hun families, ongeduldige, drukbezette of vermoeide collega’s. Soms voel je je misschien ook wel machteloos, of heb je het gevoel dat je tekortschiet.
Je het verdriet van mensen aantrekken hoeft niet belastend te zijn. Ik zie het als medemenselijkheid. Wat wel belangrijk is, is dat je innerlijke wereld zich gehoord voelt, bij belangrijke situaties op je werk.
Gebruik daarbij je lichaam als waardevol gereedschap om jezelf te leren kennen en ook om goed voor jezelf te zorgen.
Hoe ervaar je stress in je lijf?
Is dat hoofdpijn, vermoeidheid, geprikkeld, emotioneel, korter lontje, slecht slapen, naar eten/drinken grijpen, gespannen nek/schouders, knarsetanden? Krijg je een knoop in je maag, een brok in je keel, draag je een last op je schouders?
Hoe werkt jouw lijf, wat geeft je lichaam aan als je lekker in je vel zit en als je niet lekker in je vel zit?
Een graadmeterlijstje of stressbarometer kan er zo uit zien:
Lichamelijk
- Je voelt je vaker moe
- Je slaapt slechter
- Je hebt regelmatig spierpijn, hoofdpijn, rugpijn
- Je hebt last van duizeligheid
- Je hebt maagpijn, een slechte spijsvertering
- Je hebt minder weerstand en daardoor vaker last van verkoudheid en griep
- Je hebt hartkloppingen, een hogere bloeddruk en verhoogd cholesterol
- Je zweet en trilt meer
- In een later stadium: zelfs lichamelijke walgingsreacties op het werk
Psychisch
- Je komt moeilijker tot rust
- Je voelt je opgejaagd
- Je bent prikkelbaar, snel geïrriteerd, hebt een kort lontje
- Je hebt sombere buien, huilbuien en je piekert
- Je voelt je angstig
- Je raakt sneller emotioneel
- Je kan niet meer echt genieten, je voelt je lusteloos en futloos
- Je kan slechter beslissingen nemen
- Je vergeet steeds meer en kunt je slechter concentreren
- Je voelt je onzeker en hebt minder zelfvertrouwen
- Je hebt schuldgevoelens
Gedrag
- Je presteert minder en maakt meer fouten
- Je hebt sneller irritaties en snauwt op mensen
- Je rookt steeds meer en gebruikt veel alcohol, koffie of drugs
- Je eet te veel of juist te weinig
- Je neemt geen tijd meer voor koken en/of eten, en kiest steeds vaker voor makkelijke kant-en-klaar junkfood
- Je gebruikt steeds meer slaap- of kalmeringsmiddelen
- Je gaat steeds meer je sociale contacten uit de weg
Gedachten
- Je hebt angstgedachten: ‘het komt nooit meer goed’, ‘ik ga instorten’ of ‘ik kan het niet meer aan’
- Je hebt negatieve gedachten: ‘ik ben een nietsnut’, ‘ik ben niets waard’ of ‘niemand mag mij’
- Je hebt agressieve gedachten: ‘ik haat ze’ of ‘ze kunnen barsten’ of ‘ze moeten allemaal oprotten’
- Je hebt zelfopofferingsgedachten: ‘ik zal het wel weer doen’
Energetisch
- Overgevoelig voor allerlei prikkels
- Je kunt je niet meer kunnen ontspannen
- Extreme vermoeidheid vooral na lichamelijke en/of geestelijke inspanning
Oefen de komende week met bewust op die seintjes te letten – en neem ze ter harte. Schrijf elke dag even je ervaringen op en evalueer na een week wat het serieus nemen van zulke signalen jou brengt. Zo herken heb je je eigen stressbarometer, en dat is een onmisbare tool in ons drukke bestaan.
